MISIR UYGARLIĞI
Eski Mısır tabletleri ve
ilaçları hakkındaki bilgilerimiz ilgilere
dayalı kalmıştır. İlaçlar
ve tedavi ile ilgili papirusların en önemlisi
İ.Ö. 1550 yıllarında
yazdığı tahmin edilen Ebers Papirusu’dur. Bu belge
Alman Egiptologo
G.Ebers tarafından Teb...’de Elassaifin mezarında bir
mumyanın
bacaklarında bulunmuştur. Bu belge 110 sayfa 700 kadar
bitkisel ve
madensel drog ve 800’den fazla reçete taşımaktadır.
Acımarul,
Adasoğanı, Ardıç meyvesi, Hardal, İncir, Kişmiş ve Nar kabuğu
vs.
HİTİT
UYGARLIĞI
Hititler İ.Ö 2000 yıllarında Orta Anadolu’ya
yerleşerek bir uygarlık
kurmuşlardır. Hitit tıbbi ve ilaçları
hakkında bilgilerimiz Hitit
Devleti’nin baş şehri olan, Boğazköy (
Hattuşaş ) da bulunmuş olan
Hitit arşivindeki tabletlere
dayanmaktadır. Genel kanı Mezopotamya
tababetinde kayıtlı reçetelerde
adamotu, alıç, arpa, badem banotu,
buğday, defne, dişotu, hardal,
haşhaş, üzüm vs.) Reçetelerde bir çok
bitkisel drog bir arada
kullanılmaktadır. Madensel maddelere az
rastlanmaktadır. Her
reçetenin sonuna ¨ böylece hasta iyi olacaktır ¨
cümlesi ile
tamamlanır.
ROMA VE BİZANS UYGARLIĞI
Roma ve
Bizans Uygarlık dönemlerindeki tıp ve kullanılan bitkiler
hakkında
oldukça geniş bilgilere sahip olmaktayız. Roma – Bizans
dönemlerinde
bitkisel drogları toplayan satan ve bunlardan ilaç veya
kozmetik
pireperatlar hazırlayan bir çok meslek grupları bulunuyordu.
Roma –
Bizans döneminin tanınmış hekim eczacıları pek çoktur. Paris’te
17.yüzyılda
eczacılık okulunda özel bir tören ile tiryak hazırlayan
eczacılara
dağıtılır. O dönemde yaşayan bir çok eczacıların eserleri
bir çok
müzelerde bulunmaktadır.
OSMANLI UYGARLIĞI
1909 yılında
İstanbul Tıp Fakültesine
bağlı olarak kurulan eczacılık okulunun
öğretim programına bitkisel
drogları öğretmek amacıyla “Farmekognozi”
ismi altında bir ders
konulmuştur. Hekimlerin kontrolü altında
çalışan personel vakfiyelerde
¨ Taba – 1 Eşribe ¨ “ Aşşab “ gibi
isimler verilir. İlaç hazırlamak
kullanılan droglar ise aktar veya
aktart denilen esnaf sınıfı
tarafından satılmaktadır. XVIIII .y.y.’
da bunların sayısı yalnız
İstanbul’da beş yüz olduğu bilinmektedir.
Bunlardan bir örneği Mısır
Çarşı’sında çok geniş bir şekilde yer
almakta idiler.
Dünya harbi sıralarında kontroller belediye ve sağlık
müdürlüğü
tarafından sıklaştırılmış Mısır Çarşı’ sı gibi ilaç
pazarları
niteliğini tamamen kaybetmiş baharat çarşıları haline
gelmişler.
İlaç yapımında hayvansal kökenli droglar, bitkisel kökenli
olanlara
oranla daha az kullanılmaktadır. Bu nedenle hayvansal
droglar hakkında
bilgi veren yayınlar çok azdır.
ALINTI